Το γεγονός ότι όλοι μας, άλλος σε μικρότερο βαθμό και άλλος σε μεγαλύτερο, αντιμετωπίζουμε υπαρξιακά προβλήματα δεν είναι καθόλου παράξενο, αφού η ανθρώπινη μοίρα είναι κοινή για όλους. Το παράξενο είναι ότι αυτό που γενικά ονομάζεται «κρίση ταυτότητας» οφείλεται κατά 80% στις σχέσεις μας με το άλλο φύλο. Αυτό δείχνει ότι ο σύγχρονος άνθρωπος σχηματίζει την εικόνα για το Εγώ του με βάση την αποδοχή και την εκτίμηση που τρέ¬φει γι’ αυτόν ο σύντροφός του. Όσο καλύτερη εικόνα έχει γι’ αυτόν, τόσο περισσότερη αυτοπεποίθηση νιώθει. Αντίθετα, ο χωρισμός, το διαζύγιο και οι συνεχείς διενέξεις, αφήνουν απίστευτης έκτασης ψυχολογικά κατάλοιπα στους εμπλεκόμενους. Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου περίεργο ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων, που ζήτησαν τη συνδρομή μου για να ξεπεράσουν ψυχολογικά προβλήματα, είχαν βιώσει πρόσφατα συναισθηματικές αποτυχίες(απατη).
Πράγματι, οι ισορρο¬πίες του συναισθηματικού μας κόσμου είναι τόσο λεπτές, ώστε οι επιπτώσεις ενός αποτυχημένου δεσμού επηρεάζουν όχι μόνο αυτούς που θα έχουμε στο μέλλον αλλά και τη γενικότερη πορεία της ζωής μας. Η κάθε ερωτική σχέση, ακόμη και η ολιγοήμερη, περιλαμβάνει αλυσίδα γεγονότων και εμπειριών και οι δύο πρω¬ταγωνιστές κατακλύζονται από τέτοια πληθώρα συναισθημά-των, συγκινησιακών καταστάσεων και αισθητηριακών εμπει¬ριών, που δεν θα ήταν υπερβολικό, αν μιλούσαμε για συναι¬σθηματικό τυφώνα. Ο έρωτας όμως έχει γλυκόπικρη γεύση. Δεν είναι ποτέ μόνο ευχάριστος. Είναι σαν μια σκακιέρα, όπου τα λευκά τετράγωνα εναλλάσσονται με τα μαύρα, έστω και αν οι πρωταγωνιστές επικεντρώνουν την προσοχή τους περισσότερο στα λευκά.
Πριν γνωρίσουμε τον άνθρωπο με τον οποίο θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας, έχουμε κάνει αρκετές σχέσεις. Στις δυτικές κοινωνίες χωρίζει περίπου το 40% των ζευγαριών. Αυτό σημαίνει ότι στην πραγματικότητα σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει το συναίσθημα του ερωτικού χωρισμού και ξέρουν πόσο επώδυνο είναι. Όσο πιο έντονη σχέση έχουμε και μας αγγίζει βαθύτερα, τόσο ο πόνος είναι μεγαλύτερος. Ανώδυνοι χωρισμοί συμβαίνουν, μόνο όταν η σχέση είναι κοινωνικά συμ¬βατική ή έχει φτάσει στην ολοκληρωτική φθορά για διάφορους λόγους ( χρόνιοι τσακωμοί, απατη, έλλειψη τρυ-φερότητας και κατανόησης κ.λπ.).
Η ώρα του ερωτικού χωρισμού είναι ώρα οδύνης και γι’ αυτούς που αποφασίζουν να φύγουν, γιατί αισθάνονται ενοχές για αρκετό χρονικό διάστημα, και γι’ αυτούς που μένουν πίσω, οι οποίοι εξοργίζονται, αλλά ταυτόχρονα βιώνουν και το θλιβερό συναίσθημα της απόρριψης. Έτσι, τόσο οι μεν, όσο και οι δε, για να ξεπεράσουν το γρηγορότερο δυνατό αυτή την ψυχολογική δοκιμασία, φροντ¬ίζουν να βρουν έναν άλλο σύντροφο. Τι συμβαίνει όμως στην πραγ-ματικότητα; Φροντίζουν απλώς ο νέος σύντροφος να είναι διαφορετικός από τον προηγούμενο, σαν με αυτή την επιλογή τους να τον εκδικούνται. Από το ένα άκρο οδηγούνται στο άλλο, γιατί επιμένουν να συμβιώσουν με το αντίθετο εκείνου που τους πρόδωσε. Αλλά αυτή η επιλογή είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί γίνεται μέσα σε αρνητική ψυχολογία¬ και κατάσταση, στην οποία οι προκαταλήψεις και το τραυ¬ματικό παρελθόν οδηγούν τους πρωταγωνιστές στα άκρα.
Θα αναφέρω ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό τι συνε-πάγεται, όταν κάποιος επιλέγει τον νέο του σύντροφο τη στιγ¬μή που ακόμη αισθάνεται οργή και εκδικητικότητα για τον προηγούμενο.
Η Αντιγόνη ήταν σαραντάχρονη γλύπτρια από πολύ εύπορη οικο-γένεια με σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ν. Υόρκης. Μολονό¬τι ποτέ δεν είχε γίνει ιδιαίτερα γνωστή, διοργάνωνε εκθέσεις σε μικρές αίθουσες σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, γιατί ο πατέρας της ήταν γνω¬στός κριτικός τέχνης και γνώριζε πολύ κόσμο. Πέρα από τις καλλιτε¬χνικές της ικανότητες είχε και εντυπωσιακό ασυνήθιστο παρουσιαστι¬κό. Ήταν κοκκινομάλλα με πράσινα μάτια και κάποιος που δεν την ήξε¬ρε θα την περνούσε για Ιρλανδή ή Σκωτσέζα. Σε μια κοινωνική ψυχα¬γωγική εκδήλωση στο Παρίσι γνωρίστηκε με γνωστό ισπανό σκηνοθέτη της νέας γενιάς. Ο έρωτας ήρθε το ίδιο βράδυ κι υπήρξε θυελ¬λώδης. Προσπάθησαν και κατάφεραν να μείνει μυστικός, τουλάχιστον από τα ΜΜΕ της Ισπανίας. Κανείς από τους δύο δεν σκεφτόταν τον γάμο, αλλά η Αντιγόνη απαιτούσε απόλυτη αφοσίωση. Λίγους μήνες μετά έμαθε ότι ο εκλεκτός της καρδιάς της είχε πολλές παράλληλες σχέ¬σεις με νεαρές ηθοποιούς και αποφάσισε να χωρίσει.
Δύο μήνες μετά επέλεξε να κάνει δεσμό με μεσόκοπο άντρα, γνω-στό στον επιχειρηματικό κόσμο της Αθήνας για το εμπορικό του δαι-μόνιο και τις μεγάλες επενδύσεις που έκανε στην Ανατολική Ευρώπη. Πολλοί απόρησαν με την επιλογή της, γιατί οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν τρέφουν ιδιαίτερη συμπάθεια για τους επιχειρηματίες, καθώς τους θεωρούν άτομα χωρίς μεγάλες ευαισθησίες. Είχε στραφεί από αντίδραση προς αυτόν τον χώρο για να διαγράψει το παρελθόν της και να δείξει ότι μπορεί να
το ξεπεράσει. Εντούτοις, μολονότι παντρεύτηκαν, τρεις μήνες αργότερα χώρισαν, γιατί δεν είχαν άλλο αντικείμενο συζήτησης πέρα από τα εμπορικά κέρδη.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, μεγαλύτερο λάθος από το να γίνει επι¬λογή ερωτικού συντρόφου σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον χωρισμό είτε για εκδίκηση είτε για να φανεί ότι ο χωρισμός δεν άφησε πληγές. Όταν κάποιος χωρίζει, πρέπει να μείνει, για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται, μόνος του για να σκεφτεί ποια λάθη έκανε και τι θα πρέπει να αποφύγει στην επόμενη σχέση του. Χρειάζεται να περάσει μια περίοδο, κατά την οποία θα αποκαταστήσει την πληγωμένη του αυτοπεποίθηση και θα μάθει τι ακριβώς θέλει. Σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ένας εσωτε¬ρικός μηχανισμός, που μπορούμε να τον ονομάσουμε «μηχα¬νισμό προσανατολισμού». Όταν αποτύχουμε σε κάποιον τομέα της ζωής μας, αυτός ο μηχανισμός τίθεται αυτόματα σε λει¬τουργία και ακολουθεί εσωτερικός διάλογος, χάρη στον οποίο προσπαθούμε να βρούμε σε ποια λάθη υποπέσαμε για να μην τα επαναλάβουμε. Ταυτόχρονα θέτουμε νέους στόχους, που είναι πραγματοποιήσιμοι και στους οποίους μπορούμε να ανταποκριθούμε βάσει της εικόνας που έχουμε σχηματίσει για τον εαυτό μας. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και μετά τον ερωτικό χωρι¬σμό, που τον ερμηνεύουμε συνήθως ως προσωπική αποτυχία. Αυτός ο μηχανισμός μας βοηθάει να ξαναβρούμε την χαμένη αυτοπεποίθησή μας και να θέσουμε νέους στόχους προσαρμοσμένους στα νέα δεδομένα. Δεν πρέπει να δημιουργήσου¬με νέα σχέση, πριν τελειώσει αυτή η φάση και πριν ανακτή¬σουμε την ψυχική μας ηρεμία. Μόνο έτσι μπορούμε να δώσου-με και να δεχτούμε ευτυχία από τον άλλο.
Αλλά ο ερωτικός χωρισμός είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Είναι η κατάληξη μιας σχέσης που άρχισε ή εξελίχτηκε με πολλά και διαδοχικά λάθη. Η πεποίθησή μου ότι αυτά τα λάθη μπορούν να προληφθούν και συνεπώς να απομακρυνθούν οι πιθανότητες τραυματικών εμπειριών με οδήγησε να γράψω το βιβλίο με τον τίτλο Όταν ο Αδάμ συνάντησε την Εύα. Σ’ αυτό το βιβλίο αναλύονται βήμα προς βήμα οι σχέσεις ενός ζευγαριού, εξε¬τάζονται όλα τα στάδια από τα οποία περνούν και εξηγούνται, για να είναι δυνατή η πρόληψη, οι διενέξεις που μπορούν να το πληγώσουν. Να γίνει τελικά δυνατό να ξαναβρεί τον χαμένο παράδεισο των σχέσεών του.
